حمل کالا همیشه با مخاطره و آسیب همراه بوده است.در فرآیند حمل و نقل بیشترین نگرانی را صاحب کالا برای به سلامت رسیدن محصول یا کالای خود به مقصد متحمل می شود. بیمه باربری بهترین مکانیزم انتقال ریسک و خطرات ناشی از حمل و نقل دریایی،هوایی و زمینی است. در این رشته بیمه ای، بیمه گذار به عنوان صاحب کالا و یا افراد ذینفع می توانند کالاها و محموله های خود را در قبال خطرات احتمالی که حین انتقال کالا از نقطه ای به نقطه دیگر ایجاد میشود را تحت پوشش بیمه قرار دهد.
هرچند این نوع بیمه نامه رافع مسوولیت شرکتهای حمل و نقل داخلی و بین المللی در به سلامت رساندن کالا به مقصد نیست اما صاحبان کالا اغلب به دلیل خرید تامین کافی و کاهش نگرانی های خود در آسیب به محموله نسبت به خرید و تهیه بیمه باربری اقدام می کنند.
به دیگر سخن اینکه شرکتهای حمل و نقل(داخلی و بین المللی) طبق قوانین داخلی و کنوانسیونهای بین المللی مرسوم در دنیا موظف هستند کالا را سالم به مقصد برسانند اما سوال اینجاست چنانچه حادثه ای برای کالا رخ داد که مسئولیتی متوجه شرکت حمل و نقل نبود،آنگاه چه کسی باید پاسخگوی خسارت وارد به صاحب کالا باشد؟ و از سوی دیگر با طولانی شدن مراحل دادرسی و پیگیریهای قانونی دعوای بین صاحب کالا و شرکت حمل و نقل، این صاحب کالاست که متضرر میشود لذا تهیه بیمه باربری بهترین روش برای کاهش نگرانی صاحبان کالا می باشد.
تولید کنندگان،صادرکنندگان و واردکنندگان و نیز خریداران محصولات داخلی و خارجی مخاطب و به عبارتی خریداران بیمه باربری هستند.
در واقع بیمه باربری پوششی است برای جبران خسارتها و زیانهای وارد به محمولات از مبداء بارگیری تا مقصد نهایی برای محصولات کارخانه‌های تولیدی، کالاهای مصرفی, مواد اولیه، انواع مصنوعات و ماشین‌آلات که در جریان حمل و نقل, بارگیری و تخلیه به آنها صدمه وارد می شود. در این راستا شرکت خدمات بیمه ای فرزانگان آپادانا به نمایندگی از بیمه پاسارگاد کلیه کالاهایی که به مقصد کشور وارد و یا به کشورهای دیگر صادر می‌گردند و یا در محدوده داخلی کشور، از شهری به شهر دیگر جابجا و یا از کارخانه به انبار حمل می‌شوند را تحت پوشش بیمه باربری قرارمی دهد.
انواع بیمه حمل و نقل کالا شامل حمل و نقل داخلی, صادراتی, وارداتی و ترانزیت که به صورت زمینی، دریائی، هوائی و یا ترکیبی از آن ها با حداقل نرخ ممکن, تحت کلوزهای مختلف و برای پوششهای متفاوت توسط این شرکت ارائه میشود.
بیمه حمل و نقل داخلی: این بیمه نامه محموله هایی که مبداء و مقصد و مسیر حمل آنها در محدوده جغرافیائی ایران قرارداردرا شامل می شود و خطرات ناشی از آتش سوزی، انفجار، تصادف، واژگونی، پرت شدن از روی وسیله نقلیه، سرقت کلی محموله، خسارتهای ناشی از تخلیه و بارگیری، آبدیدگی، برخورد جسم خارجی به محموله را تحت پوشش قرار می دهد.
بیمه حمل و نقل بین المللی: این بیمه نامه محموله های وارداتی، صادراتی و ترانزیتی را براساس شرایط استاندارد انستیتوی بیمه گران لندن شروط A- B- C یا Total Loss تحت پوشش قرار می دهد.
انواع بیمه باربری:
- بیمه باربری وارداتی
- بیمه باربری صادراتی
- بیمه باربری داخلی
خطرات بیمه شده
خطرات بیمه شده در شرایط c عبارتند از :
آتش سوزی ، انفجار ، به گل نشستن کشتی ، غرق ، واژگونی یا از ریل خارج شدن وسیله حمل زمینی ، تصادم با اجسام خارجی ، تخلیه کالا در بند اضطراری ، زیان همگانی ، تفدیه و به دریا انداختن کالا ، سهم الشراکه بیمه گذار از زیان همگانی و هزینه های نجات .
خطرات بیمه شده در شرایط B عبارتند از :
کلیه خطرهای بیمه شده تحت شرایط C ، به انضمام خطرهای زلزله ، آتشفشان ، صاعقه ، به دریا افتادن کالا از کشتی ، آبدیدگی از آب شور و شیرین در نتیجه ورود آب دریا ، دریاچه یا رودخانه به شناور ، وسیله حمل و زمینی ، کانیتنر و انبار کالا و تلف کلی هر بسته کامل از کالا حین بارگیری یا تخلیه از شناور .
خطرهای بیمه شده در شرایط A عبارتند از :
در این نوع بیمه کلیه خطرهایی که حین حمل محمولات را تهدید می کنند تحت پوشش قراردارند ، به جز استثنائات ذکر شده در شرایط A .
خطرهای بیمه شده در بیمه نامه های باربری داخلی :
دراین نوع بیمه معمولاً خطرهای تصادف ، تصادم وسیله نقلیه و آتش سوزی روی وسیله نقلیه بیمه می گردند .
با موافقت بیمه گر و بیمه گذار میتوان خطرهای بارگیری و تخلیه ، پرت شدن محموله از روی وسیه حمل ، سرقت ، برخورد محموله با اجسام خارجی ، زلزله ، سیل ، انفجار و صاعقه را نیز بیمه نمود .
استثائات بیمه نامه
ستثنائات با شرایط B , C :
عمد بیمه گذار ، کسری و فرسودگی عادی کالا خسارت ناشی از نامناسب بودن بسته بندی ، بارچینی نامناسب ، عیب ذاتی ، خسارت ناشی از تأخیر حتی اگر تأخیر در اثر وقوع خطر بیمه شده بوجود آمده باشد ، ورشکستگی مالکان ، مدیران یا اجاره کنندگان کشتی ، اعمال عمدی اشخاص ، خسارت ناشی از سلاح هائی که با انرژی اتمی کار میکنند ، عدم قابلیت دریانوردی کشتی جنگ ، جنگ داخلی ، انقلاب ، شورش ، تصرف ، ضبط ، توقیف ، مین ، اژدر یا سایر سلاح های جنگی مترو که، اعتصاب تعطیل کار ، بلوا اغتشاشات داخلی و اعمال تروریستی .
استثنائات بیمه نامه با شرط A :
استثنائات بیمه نامه با شرط A همانند استثنائات با شرط C,B است با این فرق که در شرایط A « اعمال عمدی اشخاص » جزء استثنائات قرارندارد .
استثنائات بیمه نامه باربری داخلی :
عمد بیمه گذار و کارکنان و نمایندگان وی ، فساد محموله به دلیل تأخیر در حمل ، جنگ جنگ داخلی ، انقلاب قیام ، شورش ، اعتصاب ، توقیف ، ضبط ، مصادره اموال ، واکنش های هسته ای آلودگی مربوط به تشعشعات هسته ای رادیو اکتیو ، حمل مواد منفجره ، حمل فلزات و سنگ های قیمتی و عتیقه جات ، پول و اسناد و اوراق بهادار ، آثار هنری .
مدت بیمه در شرایط A, B, C
شروع بیمه از لحظه بارگیری کالا در مبداً مندرج در بیمه نامه، خاتمه آن به محض تحویل کالا به انبار نهائی و یا در مورد حمل دریائی ۶۰ روز پس از تخلیه کالا از کشتی . در مورد حمل زمینی ۶۰ روز پس از ورود کالا به گمرک مرزی کشور مقصد . در مورد حمل هوائی ۳۰ روز پس از نشستن هواپیما در فرودگاه کشور مقصد هرکدام که زودتر اتفاق افتد خاتمه مییابد .
در مورد حمل داخلی ۸ روز پس از رسیدن کالا به مؤسسه حمل و نقل در مقصد و یا به محض رسیدن کالا به انبار بیمه گذار هر کدام که زودتر اتفاق افتد.